بررسی برخی ویژگی‌های کیفی و غلظت عناصر سنگین در لجن فاضلاب خشک شده تصفیه‌خانه شاهین‌شهر اصفهان

  زمینه و هدف: استفاده از لجن فاضلاب در زمین­­ یکی از مهم­‌ترین روش­های دفع لجن می­باشد که باعث استفاده بهینه مواد غذایی موجود در لجن می‌شود. اما وجود آلاینده­ها و ارگانیسم‌های پاتوژن­  در آن برای سلامت عمومی خطرناک است که بایستی پیش از استفاده مورد ارزیابی قرار بگیرد. این تحقیق، با هدف بررسی کیفیت لجن خشک شده تصفیه‌خانه فاضلاب شاهین‌شهر از نظر غلظت عناصر سنگین انجام گرفت. روش بررسی: نمونه‌برداری از لجن خشک تصفیه‌خانه فاضلاب شاهین‌شهر (با سه تکرار) به صورت فصلی در سال 92-1391 انجام و غلظت برخی فلزات سنگین در کنار پارامترهای شیمیایی و میکروبی لجن با استفاده از روش­های DTPA، جذب اتمی و روش معمول اندازه‌گیری شد. نتایج با استفاده از آزمون t با حدود استاندارد مقایسه و تغییرات فصلی با استفاده از آنالیز واریانس یک­ طرفه و آزمون دانکن برای مقایسه میانگین‌ها بررسی شد. یافته­ها: مقادیر کلیفرم مدفوعی و کل در هیچ گروهی از استانداردها واقع نشده و استفاده مجدد با شرایط فعلی از نظر بهداشتی محدودیت دارد. مقادیر pH، جامدات کل، مواد آلی و رطوبت در دامنه مقادیر معمول قرار داشت. تغییرات فصلی ترکیب لجن نشان داد، بهترین وضعیت از نظر کم بودن غلظت قابل جذب عناصر مربوط به فصل زمستان بوده است. بیش­ترین بارسالیانه عناصر از نظر غلظت قابل جذب مربوط به  عنصر آهن و کمترین آن مربوط به عنصرکروم بود. با توجه به نتایج غلظت کل عناصر سنگین، اکثر فلزات اندازه­گیری شده به­ استثنای روی، سرب و مس کمترین غلظت را در زمستان و بیشترین غلظت را به­ استثنای آرسنیک، روی و مس در بهار و تابستان داشتند. بحث و نتیجه­گیری: کلیه عناصر مورد بررسی در لجن و بار سالیانه آن­ها به استثنای آرسنیک دارای غلظت زیر حد مجاز بود.  بار سالیانه آرسنیک حدود 6/1 کیلوگرم در هکتار می‌باشد که اگر چه از حد مجاز میزان بار سالیانه کم­تر است، اما به علت نزدیک بودن به آن بایستی مورد توجه قرار بگیرد.